FEEDBACK
Feedback: Turkce pek manidar bir karsiligi olmasa da (unutmadan burada anlatmakta oldugum PA sistemlerde ki feedback) 'geri besleme' demektir. Fakat bu isle profesyonel olarak ugrasanlar arsinda 'otmek' diye bahsedilir.
Simdi ses sistemi nasil oter ona bakalim; Sizin de bildiginiz gibi, basit bir canli ses sitemi; mikrofon, preamplifier (ya da mixer), amplifier, hoparlor seklinde bir baglanti sekliyle kurulur. Tabii ki mikrofonumuzu dinamik tip mikrofon olarak secmeliyizdir ki biraz sonra tam olarak aciklayacagim feedback'e bastan zemin hazirlamayalim.
Ses sistemini calistirdigimizda preampliferdan ( ya da mixerden) gain'i (kazanci) Orta degerlere kadar acariz (daha dogrusu konusmacinin sesini clip degerlerine vardirmayacak kadar acariz) ortamin ihtiyaci kadar sesi de master volume kontrolden ayarlayarak veririz. Normal kosullarda konusmaci (ya da sarkici) da belli bir bilgi duzeyindeyse sistemi otturmeden program guzel bir sekilde devam eder. Buraya kadar hersey guzel.
Eger ki sistem de konusan ( ya da sarki soyleyen) bilgisizse ve/vaya ucuz bir mikrofon kullaniyorsak ve/veya ucuz bir hoparlor kullaniyorsak ve/veya kapali bir mekanda isek ve/veya acik havada iken ruzgar cikmissa ve/veya hoparlorler mikrofonu direkt olarak goruyorsa ve/veya sistemde compressor gibi yardimci bir cihaz kullanmiyorsak vede konusmaci (sarkici) sesini aniden yukseltecek olursa ses otebilir (feedback olusabilir). Bahsettiklerimden biri veya birkaci bazende hepsine yakini bir anda karsiniza cikabilir (DEHSET ANI). Siz de birden bire ne olduda guzelim 120 dB ses firlatan sistemim bulbul gibi otmeye basladi der. kalp spazmi ile beraber derin endiselere dalarsiniz.
Aslinda olan cok basit bir akustik (istenmeyen) olusumdur. Mikrofona gelen frekanslar arasinda bir frekans ozellikle digerlerinden daha yuksektir (genel de bu 'mid' dedigimiz bandda -1kHz. ile 4.5 kHz. arasinda- gerceklesir) mikrofonla olusan bu 'peak' frekans preamplifier ve amplifier ile katlanarak hoparlore verilir. Hoparlorden cikan ses tekrar mikrofona girer. Bu sefer bahsettigimiz frekans daha da kuvvetlenerek sistemde islenir ve hoparlorden gonderilir. Bu bahsettigim dongu milisaniyeler icinde korkunc degerlere ulasir. Nihayetinde sistemin ulasabilecegi en ust kuvvetlere bir an da cikar. Bu sirada siz kulak parcalayan (daha dogrusu genelde hoparlor parcalayan) bir dehset sesine maruz kalirsiniz. Dedigim gibi genelde 'mid' bandda gerceklestiginden bir islik sesini andiran bir ciglik olusur. Sistemi kullanan kisi bilgili ise sesi el cabuklugu ile kisarak sisteme bir zarar gelmesini onlemeye calisir. Bununla beraber, bu yapilabilecek en ilkel feedback onleme yontemidir. Bunun cok daha teknik yontemleri vardir. Merak eden olursa detayli olarak aciklayabilirim.
Bir dip not olarak da sunu belirtmeden gecmiyeyim. Sistem sadece tonmaister tarafindan yonlendirilmez. Ayni zamanda konusmaci (sarkici) da sistemi kontrol edebilir. tabii bu da tecrube ve bilgi gerektirir. Eger konusmaci (sarkici) bilgili bir kisi ise feedback aninda elindeki mikrofonun basini sahne zeminine cevirecek olursa, feedback aninda kesilir. Fakat siz gelin de boyle bilgili bir konusmaci (sarkiciyi) gunumuzde bulun.
Simdi ses sistemi nasil oter ona bakalim; Sizin de bildiginiz gibi, basit bir canli ses sitemi; mikrofon, preamplifier (ya da mixer), amplifier, hoparlor seklinde bir baglanti sekliyle kurulur. Tabii ki mikrofonumuzu dinamik tip mikrofon olarak secmeliyizdir ki biraz sonra tam olarak aciklayacagim feedback'e bastan zemin hazirlamayalim.
Ses sistemini calistirdigimizda preampliferdan ( ya da mixerden) gain'i (kazanci) Orta degerlere kadar acariz (daha dogrusu konusmacinin sesini clip degerlerine vardirmayacak kadar acariz) ortamin ihtiyaci kadar sesi de master volume kontrolden ayarlayarak veririz. Normal kosullarda konusmaci (ya da sarkici) da belli bir bilgi duzeyindeyse sistemi otturmeden program guzel bir sekilde devam eder. Buraya kadar hersey guzel.
Eger ki sistem de konusan ( ya da sarki soyleyen) bilgisizse ve/vaya ucuz bir mikrofon kullaniyorsak ve/veya ucuz bir hoparlor kullaniyorsak ve/veya kapali bir mekanda isek ve/veya acik havada iken ruzgar cikmissa ve/veya hoparlorler mikrofonu direkt olarak goruyorsa ve/veya sistemde compressor gibi yardimci bir cihaz kullanmiyorsak vede konusmaci (sarkici) sesini aniden yukseltecek olursa ses otebilir (feedback olusabilir). Bahsettiklerimden biri veya birkaci bazende hepsine yakini bir anda karsiniza cikabilir (DEHSET ANI). Siz de birden bire ne olduda guzelim 120 dB ses firlatan sistemim bulbul gibi otmeye basladi der. kalp spazmi ile beraber derin endiselere dalarsiniz.
Aslinda olan cok basit bir akustik (istenmeyen) olusumdur. Mikrofona gelen frekanslar arasinda bir frekans ozellikle digerlerinden daha yuksektir (genel de bu 'mid' dedigimiz bandda -1kHz. ile 4.5 kHz. arasinda- gerceklesir) mikrofonla olusan bu 'peak' frekans preamplifier ve amplifier ile katlanarak hoparlore verilir. Hoparlorden cikan ses tekrar mikrofona girer. Bu sefer bahsettigimiz frekans daha da kuvvetlenerek sistemde islenir ve hoparlorden gonderilir. Bu bahsettigim dongu milisaniyeler icinde korkunc degerlere ulasir. Nihayetinde sistemin ulasabilecegi en ust kuvvetlere bir an da cikar. Bu sirada siz kulak parcalayan (daha dogrusu genelde hoparlor parcalayan) bir dehset sesine maruz kalirsiniz. Dedigim gibi genelde 'mid' bandda gerceklestiginden bir islik sesini andiran bir ciglik olusur. Sistemi kullanan kisi bilgili ise sesi el cabuklugu ile kisarak sisteme bir zarar gelmesini onlemeye calisir. Bununla beraber, bu yapilabilecek en ilkel feedback onleme yontemidir. Bunun cok daha teknik yontemleri vardir. Merak eden olursa detayli olarak aciklayabilirim.
Bir dip not olarak da sunu belirtmeden gecmiyeyim. Sistem sadece tonmaister tarafindan yonlendirilmez. Ayni zamanda konusmaci (sarkici) da sistemi kontrol edebilir. tabii bu da tecrube ve bilgi gerektirir. Eger konusmaci (sarkici) bilgili bir kisi ise feedback aninda elindeki mikrofonun basini sahne zeminine cevirecek olursa, feedback aninda kesilir. Fakat siz gelin de boyle bilgili bir konusmaci (sarkiciyi) gunumuzde bulun.
